Blog: 'De mooie façade: schijn bedriegt'

Veel mensen hebben het beste met elkaar voor. Vanuit die intentie nemen ze contact op met het Vertrouwensloket als ze zien dat het welzijn van een veehouder en zijn dieren in het geding is. Ik ervaar dit niet als bemoeizucht, maar als een uiting van oprechte zorg voor mens en dier. Ik kan me ook indenken dat een veehouder dit in eerste instantie anders ervaart. De vraag “Waar bemoeien ze zich mee” rolt dan uit zijn mond. Deze vraag tekent een defensieve houding. Begrijpelijk wanneer er veel kritiek is.

De ontmoeting op het erf

Na een melding komen we op het erf met diverse gebouwen. De honden komen ons blaffend en kwispelend tegemoet. Een goede kennismaking. Op het erf maken we kennis met de veehouder. Hij begroet ons hartelijk. Samen doen we een rondje over het erf en door de stallen. De veehouder kan prachtig vertellen over zijn vee. Bij elke koe heeft hij een mooi verhaal. Hieruit blijkt, dat de koeien geen nummers zijn. Hij is echt gehecht aan zijn dieren.

De stal is gedateerd, maar geeft nog voldoende comfort voor het vee. De dieren zien er goed verzorgd uit. Vol trots vertelt hij dat hij dit bedrijf met eigen handen heeft opgebouwd. Dit heeft hem best veel energie gekost. Hij weet de uiterlijke schijn goed op te houden. Maar dan komt toch het eerste scheurtje in deze façade: “Ik voel de grenzen van mijn lichamelijke en geestelijke vermogens,” zegt de veehouder terloops. Een opmerking om te onthouden voor het keukentafelgesprek.

Het keukentafelgesprek

We zitten met ons vieren aan de tafel. Zijn partner wil graag deelnemen aan dit gesprek. Dat juichen we toe. Tijdens het gesprek vallen alle stenen uit de mooie façade. We worden meegenomen in hun strijd om te overleven. Ze doen zo verschrikkelijk hun best om het bedrijf financieel draaiende te houden. Er worden te lange werkdagen gemaakt. De communicatie naar de buitenwereld is niet optimaal, omdat ze in ‘overlevingsstand’ staan. Elke goedbedoelde kritische opmerking wordt als een dolksteek in de rug gevoeld. Ze verlangen naar een positieve opmerking! Naar iemand die met hen meedenkt.

Ze spreken over hun financiële zorgen die hen zwaar op de maag liggen. En vertellen over hun negatieve ervaring met instanties. Deze instanties zijn broodnodig om hun bedrijf te kunnen blijven uitoefenen. Ze slikken, maar soms wordt de waakhond in hem wakker. Dan kan hij tekeer gaan! Dit gedrag – begrijpelijk vanuit zijn teleurstelling en eerdere ervaringen – komteen goede communicatie met de verschillende instanties en andere erfbetreders niet ten goede. Dan komt zijn opmerking “Ik voel de grenzen van mijn lichamelijke en geestelijke vermogens” aan de orde. Voorzichtig wordt de reikwijdte hiervan afgetast.

Aarzelend komt het levensverhaal op tafel. Een verhaal van zich willen bewijzen in het bedrijfsleven en een droom verwezenlijken. Het wordt een verhaal van hard werken en vechten om te overleven. Een verhaal waarin hij zocht naar begrip, maar dat niet altijd vond. Hij ging voor alles of niets. Dat betaalt zich nu uit in lichamelijke en geestelijke klachten. Hij is nog in staat om deze te negeren. Echter in ruststand, die hij akelig vindt, komen ze best hard binnen. Soms (te) pijnlijk. Met hulp van zijn huisarts en enkele andere gespecialiseerde hulpverleners werkt hij om de oorzaak te achterhalen. Zeg maar: “Het verleden in het gezicht kijken”. Het verleden, dat erg kan grommen. Grommen als een geketende erfhond.

Sparren

Beiden geven aan dat nu voldoende aandacht besteed wordt aan de lichamelijke en geestelijke klachten. Maar er zit hen nog iets hoog. Ze krijgen van alle kanten advies, kritiek, etc. Maar daar kunnen ze niet veel mee. Het echtpaar voelt zich daardoor in een hoekje gedrukt. En dan komt de aanval naar… Naar de ander, die alles zogenaamd beter weet.
Ze willen graag met iemand praten over de bedrijfsvoering en alles wat er bij komt kijken, zoals onze gesprekken aan de keukentafel. We hebben hen voorlichting gegeven over agrarische coaching. In een veilig setting kan dan nagedacht worden over de bedrijfsvoering, over omgaan met kritiek, over communiceren met derden, etc. Inzicht in cijfers, situatie en ondernemersvaardigheden zorgen dat ze weer in hun kracht komen te staan.

Evaluatie

In het evaluatiegesprek vertelt de veehouder dat hij een goede agrarische coach heeft gevonden. Deze coach begrijpt zijn manier van denken. Stapje voor stapje vindt hij nieuwe bouwstenen om een goed levenshuis te bouwen. Een levenshuis, dat open staat voor een goede relatie in vele vormen!

Drs. Ing. Gerard Venhuizen
Vertrouwensteam Noord - Nederland

NB: de praktijksituaties die Gerard beschrijft in zijn blogs, zijn nooit een letterlijke weergave van een specifieke situatie.